جوراب به عنوان یکی از ضروری‌ترین اجزای پوشش پا در بسیاری موارد کم اهمیت جلوه داده می‌شود. در حالی‌که انتخاب جنس، رنگ و سایز مناسب آن نقش مهمی در تهویه پا و جلوگیری از بیماریهای مرتبط با پا دارد. در حال حاضر استفاده از فناوری‌های مختلف و تولید جوراب های آنتی باکتریال، جوراب های بدون درز تا جوراب های نانو و الیاف طبیعی بامبو تا حد زیادی مشکلات مربوط را کاهش داده است. با این حال همچنان توجه به انتخاب مناسب‌ترین جوراب همراه با رعایت بهداشت پا بسیار ضروری است. در این مطلب بعد از بررسی خلاصه نقش جوراب در سلامت و بهداشت ناخن پا، نقش انتخاب جنس، رنگ، نوع و سایز مناسب در بیماریهای مختلف مربوط به ناخن را بررسی می‌کنیم.
نقش جوراب در بهداشت و سلامت پا
شاید برخی افراد تصور کنند که نپوشیدن جوراب همراه کفش به شیک بودن و زیبایی آن‌ها کمک می‌کند. هر چند در برخی زمان‌های خاص مانند راه رفتن کوتاه مدت لب ساحل یا تابستان‌ها این موضوع طبیعی به‌نظر برسد، اما حتی در این مواقع نیز نپوشیدن جوراب ممکن است مشکلاتی را برای سلامت و بهداشت پا ایجاد کند. این پوشش ساده، در عین حال نقش مهمی در بهداشت پا و جلوگیری از بوی بد ناشی از تعریق بیش از حد، عفونت قارچی، پینه یا حساسیت پوستی دارد.
- جلوگیری از تعریق و بوی نامطلوب: جوراب‌ها با قابلیت جذب رطوبت و تنفس‌پذیری بالا، مانع مرطوب ماندن پا و رشد باکتری‌های عامل ایجاد بوی نامطلوب هستند.
- پیشگیری از عفونت قارچی: در افرادی که مجبور به استفاده طولانی مدت از کفش هستند، بالا بودن رطوبت، احتمال عفونت قارچی را افزایش می‌دهد. بنابراین پوشیدن جوراب های آنتی باکتریال و جوراب های ضد قارچ بسیار کمک کننده است.
- جلوگیری از ساییده شدن کف پا: جوراب، عامل مهم در کاهش اصطکاک کف پا با کفش و ضخیم شدن آن است. در صورت عدم استفاده طولانی مدت از جوراب فرد دچار مشکلاتی مانند پینه، تاول و زخم‌های ناشی از ساییده شدن کف پا با کفش می‌شود. از طرفی جوراب مناسب می‌تواند از ترک‌های پوستی کف پا و آسیب‌های احتمالی در اثر ضربه مانند فرو رفتن ناخن در گوشت جلوگیری کند.
تاثیر جنس و رنگ جوراب بر سلامت پاها
بسیاری از افراد جنس و رنگ جوراب را تنها بر اساس سلیقه فردی و بدون توجه به نیاز عمومی متناسب با فعالیت روزانه انتخاب می‌کنند. در حالی‌که این دو فاکتور به خصوص در فعالیت‌های شدید ورزشی و افرادی که در طولانی مدت کفش می‌پوشند، بسیار اهمیت دارد.
تاثیر جنس جوراب بر سلامت ناخن پا
جوراب داخل کفش، همانند اسفنج، جاذب رطوبت است و در صورت عدم رعایت بهداشت یا استفاده از جنس نامناسب مشکلات بسیاری را به‌وجود می‌آورد. علاوه بر بوی بد که نشانه اولیه رشد باکتری است، افزایش رطوبت پا منجر به رشد سریع قارچ‌ها و در نهایت عفونت ناخن می‌شود. برای پیشگیری از این موارد معمولا افراد به دنبال انتخاب جوراب های با قابلیت جذب رطوبت مانند انواع جنس نخی هستند. اما باید توجه کنیم که جوراب‌های ۱۰۰ درصد نخی در صورت تعریق زیاد رطوبت را در خود نگاه می‌دارند و خود عامل ایجاد قارچ هستند.
بنابراین یکی از بهترین راه‌ها برای کاهش تعریق پا، پوشیدن جوراب‌ها با ترکیب الیاف طبیعی و مصنوعی است. برای این منظور ترکیب ۸۰ درصد پنبه و ۲۰ درصد الیاف مصنوعی پلی استر یا اکریلیک بهترین انتخاب برای کسانی است که پاهایشان زیاد عرق نمی‌کند. اما برای افرادی که مدت طولانی پای آن‌ها در کفش است، جوراب های آنتی باکتریال پیشنهاد اول است. البته جوراب های با خاصیت ضد تعریق
تاثیر فناوری بر جنس جوراب و نقش آن‌ها بر سلامت ناخن
جوراب های با فناوری پیشرفته نانو، جوراب های بدون درز و جوراب های بافته شده با الیاف بامبو از جدیدترین جنس جوراب‌هایی هستند که بافت آن‌ها برای به‌حداقل رساندن مشکلات مربوط به سلامت پا طراحی شده است. جوراب‌های نانو که با اضافه کردن نانوذرات خاص در الیاف جوراب تهیه می‌شوند، خاصیت ضدباکتریایی و ضد قارچی را در جوراب ایجاد می‌کنند که خود مانع هر نوع عفونت در ناخن است.
از طرفی جوراب‌های جنس الیاف طبیعی پیشرفته مانند بامبو تهویه بالایی دارند و ضمن فراهم کردن راحتی بالا برای پا، مشکلات ناشی از تعریق بالا، عفونت ناخن و سایش بیش از اندازه کف پا را برطرف می‌کنند. جوراب‌های بدون درز یا جوراب‌های دیابتی نیز که مدت‌هاست دستیار اصلی بیماران برای پیشگیری از عفونت انگشتان پا و ناخن به‌حساب می‌آید. در حقیقت جوراب های با خاصیت ضد تعریق ویژه بیماران دیابتی حاوی الیاف ریز مس یا نقره است که به‌عنوان ضد قارچ یا باکتری، مانع ایجاد عفونت در پای بیماران می‌شود.
تاثیر رنگ جوراب بر سلامت ناخن پا
از طرفی رنگ جوراب در کنار زیبایی آن بر سلامت پا نیز تاثیرگذار است. رنگ‌های تیره به‌خصوص در فصل گرما، حرارت را در خود نگاه می‌دارند که این موضوع عامل نامطلوب بون تهویه پا، بوی نامطلوب، تعریق بیشتر و احتمال عفونت قارچی در صورت عدم رعایت بهداشت است. ضمن اینکه برخی انواع بی‌کیفیت جوراب‌های تیره، رنگ را به پوست انتقال می‌دهند که در نتیجه ممکن است در افراد ایجاد حساسیت و واکنش آلرژیک کند. این موضوع در مورد جوراب‌های رنگی هم صادق است. اما رنگ‌های روشن مناسب‌ترین نوع برای افراد با تعریق زیاد و دارای فعالیت ورزشی شدید هستند. بنابراین توجه به نیاز و نوع فعالیت بدنی نیز در این بین تاثیر دارد. هر چند ورزشکاران حرفه‌ای بهتر است برای درگیر نشدن با بیماریهای ناخن، از جوراب های ورزشی و جوراب های با طراحی ارگونومیک که توسط برندهای معروف طراحی می‌شوند، استفاده کنند.
تاثیر پوشیدن جوراب‌های تنگ بر رشد ناخن پا
به‌جز کفش نامناسب، جوراب‌های تنگ نیز بر رشد غیر طبیعی ناخن، دفرمه شدن و فرو رفتن آن در گوشت تاثیرگذار هستند. هر اندازه جوراب تنگ‌تر باشد، انگشت شست پا بیشتر فشرده می‌شود. در نتیجه این فشار بیرونی و طول زمان، ناخن در گوشت فرو می‌رود. نشانه‌های اولیه این مشکل، درد هنگام فشار به انگشت پا، تورم، قرمزی و در صورت وخیم شدن وضعیت، درد و خونریزی و ترشح چرک است.
نقش جوراب در جلوگیری از سیاه شدن ناخن پا
سیاه شدن ناخن پا به دلایل مختلفی مانند آسیب یا ضربه فیزیکی، عفونت‌های قارچی یا باکتریایی و پوشیدن کفش نامناسب تنگ اتفاق می‌افتد. اما انتخاب سایز و جنس مناسب جوراب نیز عامل قابل توجهی در این خصوص است. جوراب تنگ گردش خون در پاها را مختل کرده و منجر به سیاه شدن ناخن می‌شود. در صورت عدم انتخاب ضخامت نامناسب به‌خصوص هنگام دویدن یا ایستادن‌های طولانی مدت می‌تواند تیرگی ناخن‌ها شست یا انگشت کوچک پا را افزایش دهد. جوراب های با قابلیت تنفس بالا، همانند سدی در برابر کاهش رطوبت پا، به عنوان عامل اصلی قارچ ناخن، عفونت و تغییر رنگ ناخن هستند.
جمع‌بندی پایانی
برای جلوگیری از مشکلات و بیماریهای ناخن پا، انتخاب جنس جوراب باید بر اساس نیاز، شرایط محیطی و نوع فعالیت روزانه انجام شود. جوراب‌های تنگ یا با قابلیت تنفس پایین، باعث عفونت‌های قارچی، باکتریایی، فرو رفتن ناخن در گوشت یا سیاه شدن ناخن می‌شوند. هر چند نپوشیدن جوراب با ضخامت نامناسب هم مشکلاتی مثل پینه پا یا تاول را در طولانی مدت ایجاد می‌کند. علاوه بر انتخاب جوراب متناسب با نیاز و البته فصل انجام مراقبت‌های دوره‌ای بهداشتی و پدیکور منظم در مراکز تخصصی سلامت ناخن پا مانع چالش‌های سلامتی مربوط خواهد بود.
مراجع: