ماساژ تخصصی پا و ناخن به تنهایی یا هنگام انجام پدیکور با اثرات آرامش بخش خود موجب کاهش تنش و تسکین درد می‌شود. این فرایند با بهبود گردش خون و افزایش انرژی به تقویت سیستم ایمنی نیز کمک می‌کند مطالعات نیز نشان می‌دهد که این کار با تاثیر بر کاهش هورمون کورتیزول و افزایش هورمون‌های آرامش‌بخش در بدن نقش مهمی در کاهش اضطراب دارد. در این مطلب با ارائه شواهد علمی، نقش ماساژ پا و ناخن در هر یک از این موارد را بررسی می‌کنیم.
دلایل کاهش استرس و اضطراب با ماساژ پا
ماساژ پا و ناخن تکنیکی ساده و موثر در کاهش استرس و آرامش در سطح بدن است. این موضوع به خصوص در افراد با سبک زندگی کم تحرک یا دارای مشکلات ضعیفی گردش خون بسیار کمک‌کننده است. البته ترکیب ماساژ پا با علم رفلکسولوژی که نقاط خاصی را در پا تحت فشار قرار می‌دهد، تاثیر این کار را دوچندان می‌کند. این تاثیر در چهار بخش زیر و به شکل علمی اثبات شده است:
افزایش گردش خون و تسکین درد با ماساژ کف پا
ماساژ پا روشی ساده و موثر بر بهبود گردش خون در بدن است. بسیاری از افراد به دلیل نشستن‌ها یا ایستادن‌های طولانی مدت، بیماری‌های عروق و شریان محیطی بدن یا تجمع پلاک ناشی از کلسیم و کلسترول مازاد در جریان خون، گردش جریان خون در پاها و بدن آن‌ها ضعیف است. این حالت با درد یا سفتی عضلات، بی حسی و گرفتگی پا، کندتر شدن رشد ناخن و مو و تغییر رنگ پوست خود را نشان می‌دهد. هر چند تغییر سبک زندگی یکی از عوامل مهم جلوگیری‌کننده از این مشکل است، اما ماساژ پا نیز تاثیر چشمگیری در این خصوص دارد. فشار ملایم و منظم بر پا و ناخن، عروق خونی کوچک و مویرگ‌ها در این ناحیه را تحریک می‌کند. در نتیجه با افزایش جریان خون موضعی، مواد مغذی و اکسیژن بیشتری را به سلول‌های بدن می‌رساند. همچنین در اثر این فشار عروق بازتر شده و با جریان آزادانه‌تر خون، فشار در عروق ناحیه پا برداشته می‌شود. این موضوع حتی تسکین گرفتگی عضلات، کاهش فشار خون و افزایش تمرکز را نیز به دنبال خواهد داشت.
ماساژ پا به خصوص در افرادی که به‌دلیل نوع کار خود مدت‌های طولانی به شکل ایستاده یا نشسته هستند، بسیار تاثیر می‌گذارد. زیرا این دسته، در طولانی مدت دچار تجمع خون در پاها و حس تورم و سنگینی می‌شوند. ماساژ پا با تحریک عضلات و عروق باعث می‌شود که گردش خون در این قسمت بهتر شده و در نتیجه ضمن تسکین دردهای مزمن و کاهش خستگی، از بروز مشکلاتی مانند واریس پیشگیری می‌کند.
تاثیر ماساژ پا بر ترشح هورمون‌های آرامش‌بخش
یکی از فواید ماساژ پا افزایش سطح هورمون‌های اندروفین، سروتونین و دوپامین است. این سه هورمون نقص اصلی در کاهش اضطراب، ایجاد حس سلامتی و آرامش دارند. هر یک از آن‌ها به‌عنوان انتقال‌دهنده‌های عصبی در اثر تحرک نقاط عصبی کف پا بوسیله ماساژ و فعال شدن مسیرهای عصبی در خون آزاد می‌شوند و احساس آرامش، شادی و انگیزه می‌دهند. اندروفین یا هورمون شادی، مسئول کاهش استرس و تسکین درد است. سروتونین حس سلامتی را ایجاد می‌کند و از افسردگی و حس تنهایی جلوگیری می‌کند. دوپامین یا هورمون پاداش هم با افزایش انگیزه و حس رضایت، در نهایت بهبود حالت روحی آرامش را در بدن بوجود می‌آورد.
تاثیر ماساژ پا بر بهبود کیفیت خواب
در علم رفلکسولوژی اعتقاد بر این است که پاها نقاط اتصال به سیستم‌های مختلف بدن هستند. بنابراین تحریک نقاط فشار از طریق ماساژ نقاط خاص با بازگرداندن تعادل انرژی به بدن، آرامش ایجاد می‌کند. این ارامش و کاهش تنش انباشته شده در این بخش، بدن را برای خواب بهتر آماده می‌کند. از طرفی بهبود گردش خون ناشی از انجام ماساژ و کمک به ترشح اندروفین در بدن اثر آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده‌ای را به وجود می‌آورد که در نهایت کیفیت خواب را افزایش می‌دهد. هورمون اندروفین مسکن طبیعی بدن است که توسط سیستم عصبی مرکزی و غده هیپوفیز ترشح می‌شود. این هورمون با کاهش احساس استرس و درد، عامل افزایش لذت و سرخوشی در انسان است و از طریق ماساژ درمانی سطح آن در بدن افزایش می‌یابد.
بررسی علمی ارتباط بین ماساژ پا و کاهش سطح کورتیزول در بدن
کورتیزول یا هورمون استرس در حالت مزمن یا کنترل نشده، مشکلات بسیاری مانند بی‌خوابی، ضعف سیستم ایمنی و بیماری‌های قلبی را ایجاد می‌کند. مطالعات نشان داده است که ماساژ پا و به‌خصوص استفاده از تکنیک‌های رفلکسولوژی با کاهش سطح کورتیزول به ایجاد آرامش کمک می کند. یکی از جدیدترین آزمایشات روی ۵۵ بیمار مبتلا به سرطان در سال ۲۰۲۰ در اندونزی انجام شده است. نتایج انجام ماساژ و رفلکسولوژی پا به مدت ۴۰ دقیقه در روز تاثیر قابل توجهی در کاهش سطح کورتیزول را نشان داد. همچنین مطالعه دیگر روی افراد دارای آسم، خستگی مزمن و درگیر با استرس ناشی از شغل یا بارداری نیز نشان داده است که انجام ماساژ پا به‌طور متوسط ۳۱ درصد سطح کورتیزول خون را پایین می‌آورد. همچنین همزمان افزایش ۲۸ درصدی سروتونین و ۳۱ درصدی دوپامین نیز در آن‌ها مشاهده شد.
نقش پدیکور در سلامت ناخن‌ها و آرامش ذهنی
پدیکور علاوه بر جنبه ظاهری آن که بیشتر به‌عنوان زیبایی پا شناخته می‌شود، نقش مهمی در کاهش استرس نیز دارد. بخشی از فرایند پدیکور همراه با ماساژ کف پا و ناخن است. همان‌طور که تا به اینجای مطلب اشاره شد، دلایل علمی و اثبات شده‌ای در نقش ماساژ پا بر آرامش ذهنی فرد وجود دارد. بنابراین پدیکور از جنبه ماساژ پا، فرایندی برای کمک به کاهش اضطراب است. این موارد از طریق زیر اتفاق می افتد:
- بهبود گردش خون: ماساژ انجام شده در طی پیدکور با تحریک عروق و سیستم عصبی کف پا جریان خون را سریع‌تر می‌کند. این موضوع به‌خصوص برای همه افراد که مدت‌های طولانی در روز کفش می‌پوشند، در ایجاد تجربه حس آرامش بسیار نقش دارد.
- افزایش هورمون‌های شادی بخش: پدیکور فرصتی برای توجه به خود و تجربه حس عمیق آرامش است. ماساژ انجام شده در حین کار بر ترشح هورمون‌های آرامش‌بخش اندروفین، سروتونین، دوپامین و کاهش سطح کورتیزول کمک می‌کند. اما جدای از این موضوع، اندکی صرف وقت برای خود، دور از دنیای پر مشغله و حس خوبی که بعد از زیباتر شدن پاها به انسان دست می‌دهد، همگی در نوع خود آرامش‌بخش هستند.
ضمن اینکه نمی‌توان از تاثیر پدیکور بر حذف سلول‌های مرده پوست، پینه‌های پا و پیشگیری از عفونت ناخن پا گذشت. ضمن اینکه افزایش گردش خون و تغذیه ناخن حین انجام این کار به تقویت رشد ناخن و جلوگیری از خشکی یا شکنندگی آن‌ها کمک می‌کند.
جمع‌بندی پایانی
مطالعات تخصصی انجام شده روی بیماران نقش ماساژ درمانی و رفلکسلوژی بر کاهش سطح استرس و افزایش آرامش را نشان می‌دهد. این عمل با افزایش هورمون‌های آرامش‌بخش سروتونین، اندروفین و دوپامین در بدن تاثیر چشمگیری در ایجاد حس لذت و شادی دارد. پدیکور منظم در مراکز تخصصی نیز می‌تواند علاوه بر تاثیر بر سلامت و زیبایی ناخن، نتیجه مشابهی بر بدن داشته باشد. ماساژ انجام شده حین انجام پدیکور و حس خوب مراقبت از سلامت بدن همگی در کاهش اضطراب و دور کردن تنش‌های روزانه تاثیر می‌گذارند.
مراجع: